کد مطلب:124479 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:127
صفات پارسایان
[4]-369- كلینی رحمه الله نقل كرده است:حسن بن علی علیه السلام برای مردم سخن گفت و فرمود:
هان ای مردم! من از برادری به شما خبر می دهم كه در دیده ی من، بزرگ ترین مردم بود؛ و بالاترین خصلتی كه او را در نظرم بزرگ كرده بود، كوچكی [و ناچیزی] دنیا در دیده ی او بود؛ از فرمانروایی شكم خود رهیده بود؛ از این رو، چیزی را كه نداشت، هوس نمی كرد و چون داشت، زیاده روی نمی كرد؛ از فرمانروایی شهوت جنسی خود رهیده بود؛ از این رو، عقل و اندیشه ی او از راه حق، منحرفش نمی كرد؛ از فرمانروایی نادانی [و ندانم كاری نیز] رهیده بود؛ از این رو، جز به اموری كه سودآوری [خداپسندانه ی] آن اطمینان آور بود، دست نمی گشود؛ هوس های پی درپی نمی كرد، و خشمگین نمی شد؛ و [از برآوردن نیاز مردمان،]
[ صفحه 295]
به ستوه نمی آمد؛ بیش تر روز و شبش خاموش بود؛ و چون سخن می گفت، [در حق گویی و نورگویی] سرآمد گویندگان بود؛ وارد جدال و ستیزه نمی شد؛ و در دعوایی شركت نمی كرد؛ و [دعوای خود را بیهوده به میان مردم نمی برد و برای خود] دلیلی نمی آورد تا قاضی را بیابد [كه داوری كند و دعوا فیصله یابد]؛ و از برادران ایمانی خود غافل نبود؛ و در میان آنان برای خود امتیازی قائل نبود؛ [در بدن،] ضعیف، و [از فرط تواضع] ناتوان می نمود، و چون هنگامه ی نبرد می رسید، شیر حمله ور بود؛ هیچ كس را به خطایی كه عذر از آن ممكن بود، سرزنش نمی كرد، [صبر می كرد] تا عذرخواهی آن را ببیند؛ هر چه می گفت، خود انجام می داد؛ و آنچه را [كه به خاطر مصالحی] نمی گفت، نیز عمل می كرد؛ چون دو كار برایش جلوه می كرد كه نمی دانست كدام یك بهتر است؛ با آن كه به هوای نفسش نزدیك تر بود، مخالفت می كرد؛ از درد خود جز نزد كسی كه امید بهبودی از او داشت، شكوه نمی كرد؛ و جز با كسی كه امید خیرخواهی از او داشت، مشورت نمی كرد؛ خستگی و دلتنگی و نارضایی و ناراحتی و شكوه و گلایه از خود بروز نمی داد؛ و پرخواهش و هوسران نبود؛ و انتقام نمی گرفت؛ و از دشمن نیز غافل نبود. پس بر شما باد كه همه این اخلاق كریمه را پیدا كنید، اگر بتوانید، و اگر همه را نتوانید، پیدا كردن اندك آن، از رها كردن همه، بهتر است. و لا حول و لا قوة الا بالله. [1] .
[5]-370- اربلی می گوید:
و از سخنان امام حسن علیه السلام این است:ای فرزند آدم! از حرام های خدا خود را بازدار تا عابد باشی؛ و به آنچه خدای سبحان قسمتت كرده است، راضی شو تا بی نیاز شوی؛ و همسایگی همسایه ی خود را نیكو دار تا مسلمان باشی؛ و با مردم همان گونه رفتار كن كه دوست داری آنان با تو رفتار كنند تا عادل باشی. به راستی كه پیشاپیش شما مردمی بودند كه ثروت فراوان جمع كردند، و ساختمان های بلند افراشتند، و آرزوهای دور از دسترس، آرزو كردند؛ و اینك جمعشان نابود، و عملشان [پوچ و] باطل، و جایگاهشان قبر است. ای فرزند آدم! از آن روزی كه زاده شدی، پیوسته در تباه عمر خود بوده ای، اینك باقی مانده را
[ صفحه 296]
برای آخرت خود دریاب كه مؤمن، توشه برمی دارد، و كافر، سرگرم بهره ی كنونی خود است.
و امام حسن علیه السلام پس از این اندرز، [این آیه را] تلاوت می فرمود:(و تزودوا فان خیر الزاد التقوی) [2] ؛ و برای خود توشه برگیرید؛ به راستی كه بهترین توشه، پرهیزكاری است». [3] .
[6]-371- راوندی رحمه الله نقل كرده است:
[امام] حسن علیه السلام فرمود:شگفت از كسی كه در [سلامت] خوراك خود می اندیشد، چگونه در [سلامت افكار و] اندیشه های خود نمی اندیشد؟ پس شكم خود را از آنچه آزارش دهد، باز می دارد و در سینه [و جان] خود، افكاری می سپارد كه نابودش می كند. [4] .
هان ای مردم! من از برادری به شما خبر می دهم كه در دیده ی من، بزرگ ترین مردم بود؛ و بالاترین خصلتی كه او را در نظرم بزرگ كرده بود، كوچكی [و ناچیزی] دنیا در دیده ی او بود؛ از فرمانروایی شكم خود رهیده بود؛ از این رو، چیزی را كه نداشت، هوس نمی كرد و چون داشت، زیاده روی نمی كرد؛ از فرمانروایی شهوت جنسی خود رهیده بود؛ از این رو، عقل و اندیشه ی او از راه حق، منحرفش نمی كرد؛ از فرمانروایی نادانی [و ندانم كاری نیز] رهیده بود؛ از این رو، جز به اموری كه سودآوری [خداپسندانه ی] آن اطمینان آور بود، دست نمی گشود؛ هوس های پی درپی نمی كرد، و خشمگین نمی شد؛ و [از برآوردن نیاز مردمان،]
[ صفحه 295]
به ستوه نمی آمد؛ بیش تر روز و شبش خاموش بود؛ و چون سخن می گفت، [در حق گویی و نورگویی] سرآمد گویندگان بود؛ وارد جدال و ستیزه نمی شد؛ و در دعوایی شركت نمی كرد؛ و [دعوای خود را بیهوده به میان مردم نمی برد و برای خود] دلیلی نمی آورد تا قاضی را بیابد [كه داوری كند و دعوا فیصله یابد]؛ و از برادران ایمانی خود غافل نبود؛ و در میان آنان برای خود امتیازی قائل نبود؛ [در بدن،] ضعیف، و [از فرط تواضع] ناتوان می نمود، و چون هنگامه ی نبرد می رسید، شیر حمله ور بود؛ هیچ كس را به خطایی كه عذر از آن ممكن بود، سرزنش نمی كرد، [صبر می كرد] تا عذرخواهی آن را ببیند؛ هر چه می گفت، خود انجام می داد؛ و آنچه را [كه به خاطر مصالحی] نمی گفت، نیز عمل می كرد؛ چون دو كار برایش جلوه می كرد كه نمی دانست كدام یك بهتر است؛ با آن كه به هوای نفسش نزدیك تر بود، مخالفت می كرد؛ از درد خود جز نزد كسی كه امید بهبودی از او داشت، شكوه نمی كرد؛ و جز با كسی كه امید خیرخواهی از او داشت، مشورت نمی كرد؛ خستگی و دلتنگی و نارضایی و ناراحتی و شكوه و گلایه از خود بروز نمی داد؛ و پرخواهش و هوسران نبود؛ و انتقام نمی گرفت؛ و از دشمن نیز غافل نبود. پس بر شما باد كه همه این اخلاق كریمه را پیدا كنید، اگر بتوانید، و اگر همه را نتوانید، پیدا كردن اندك آن، از رها كردن همه، بهتر است. و لا حول و لا قوة الا بالله. [1] .
[5]-370- اربلی می گوید:
و از سخنان امام حسن علیه السلام این است:ای فرزند آدم! از حرام های خدا خود را بازدار تا عابد باشی؛ و به آنچه خدای سبحان قسمتت كرده است، راضی شو تا بی نیاز شوی؛ و همسایگی همسایه ی خود را نیكو دار تا مسلمان باشی؛ و با مردم همان گونه رفتار كن كه دوست داری آنان با تو رفتار كنند تا عادل باشی. به راستی كه پیشاپیش شما مردمی بودند كه ثروت فراوان جمع كردند، و ساختمان های بلند افراشتند، و آرزوهای دور از دسترس، آرزو كردند؛ و اینك جمعشان نابود، و عملشان [پوچ و] باطل، و جایگاهشان قبر است. ای فرزند آدم! از آن روزی كه زاده شدی، پیوسته در تباه عمر خود بوده ای، اینك باقی مانده را
[ صفحه 296]
برای آخرت خود دریاب كه مؤمن، توشه برمی دارد، و كافر، سرگرم بهره ی كنونی خود است.
و امام حسن علیه السلام پس از این اندرز، [این آیه را] تلاوت می فرمود:(و تزودوا فان خیر الزاد التقوی) [2] ؛ و برای خود توشه برگیرید؛ به راستی كه بهترین توشه، پرهیزكاری است». [3] .
[6]-371- راوندی رحمه الله نقل كرده است:
[امام] حسن علیه السلام فرمود:شگفت از كسی كه در [سلامت] خوراك خود می اندیشد، چگونه در [سلامت افكار و] اندیشه های خود نمی اندیشد؟ پس شكم خود را از آنچه آزارش دهد، باز می دارد و در سینه [و جان] خود، افكاری می سپارد كه نابودش می كند. [4] .
[1] كافي 237:2، ح 26.
[2] بقره:197.
[3] كشف الغمة 572:1.
[4] دعوات:144، ح 375.